Nakitsiz bir yaşama geçişin avantajları çok fazla. Öte yandan dijital ödeme yöntemlerinin her biri çeşitli özellikler ile bir birinden ayrışıyor. Bu temel unsurlara yakından bakıyoruz.
Günümüzde nakitsiz bir yaşam sağlayan çok farklı dijital ödeme yöntemlerine sahibiz. Banka kartları, kredi kartları, BKM Express ve türevi dijital cüzdanları da içeren çeşitli mobil ödemeler, SWIFT ve EFT gibi aracı sistemler ve daha fazlası.
İşlem Süresi
Tüm bu çözümler farklı ülkelerde farklı şekillerde hizmet verebiliyor. Ancak tüm dijital ödemelerde ilk ana unsur işlemin gerçekleşmesi için gereken zaman.
Örneğin kredi kartı, kredi kartına bağlı mobil ödemeler ve genellikle havale gibi işlemler anında gerçekleşiyor. Öte yandan EFT ve SWIFT gibi işlemler değişen sürelerde zaman alabiliyor. Günümüzün en popüler FinTech kavramlarından birisi olan blockchain ve buna bağlı bitcoin transferlerinde de süreler saniyelerden günler mertebesine varan zaman dilimlerine ihtiyaç duyabiliyor. Temel olan beklenti ise işlemlerin gerçek zamanlı olarak tamamlanması.
Transfer Limiti
İkini ana unsur ise ödeme yapmak için kullandığınız aracın izin verdiği en fazla ödeme miktarı. Örneğin pek çok mobil ödeme işleminde güvenlik nedeniyle limitler 100 TL gibi bir rakamın altında kalabilirken EFT veya havale ile bankanızın belirlediği limitlerde günlük işlem yapabiliyorsunuz.
Kredi ve banka kartlarında yine işlem limitleri banka ve tüketici arasındaki ilişkiye bağlı oluyor.
Bilgi Gereksinimi
Her bir dijital transfer işlemi çeşitli bilgilere ihtiyaç duyuyor. Hesap numarası, e-posta adresi, telefon numarası, sosyal medya hesabı gibi veriler alıcı ve göndericilerin transfer için vermeleri gereken temel bilgiler olabiliyor. Öte yandan NFC ve temassız kart işlem teknolojilerinde, işlem yapanların bu bilgileri girmesine gerek kalmadan, bu veriler otomatik olarak aktarılabiliyor.
Güvenlik İhtiyacı
Tüm dijital ödeme sistemlerinde işlemin ve gerçekleştiren tarafın kimliğinin doğrulanması gerekiyor. Parola, PIN, biyometrik onay, imza, fiziksel kimlik kontrolü gibi farklı yöntemler farklı aşamalarda kullanılabiliyor.
Para Rezervi
Dijital ödeme servisi veren aracı yapıların, ortada fiziksel bir varlık transferi olmadığı için bu değeri mutlaka bir yerde teminat altına almış olması gerekiyor. İşlem yapan kişilerin rezerve nasıl gireceği ve rezervin nasıl saklanarak işlemlere yansıtılacağı önemli bir unsuru oluşturuyor. Bitcoin gibi yapılarda ise rezerv merkezi yönetimlerden bağımsız olarak blockchain üzerinde saklanıyor.
Teknik Altyapı
Yukarıda belirttiğimiz unsurlara bağlı olarak bu tercihlere bağlı uygun teknolojik altyapının kullanılması gerekiyor.
Maliyet
Dijital ödemelerin en önemli ama en sona kalan unsuru ise elbette maliyet olarak karşımıza çıkıyor. Verilen hizmetin kazancı, kurulan sistemin yatırımı ve işlemleri sürdürmek için gerekli olan giderler ödemelerin maliyetini belirleyen ana unsur olarak karşımıza çıkıyor. Blockchain ve kripto para birimleri gibi yenilikçi sistemlerde bu maliyetler sistemler kullanıcıların üstüne yüklenerek ortadan kaldırılabiliyor ancak daha geleneksel mobil ödeme, kredi kartı ve benzeri sistemlerde bu maliyetlerin dijital ödeme komisyonu olarak işlem taraflarına yansıtılması gerekiyor.
Yukarıda bahsettiğimiz ana unsurların tamamı dijital ödemelerin pazardaki konumu, rekabet üstünlüğü ve başarısını belirliyor.
