Fintech dünyasında her geçen gün yeni bir iş modeli ile karşı karşıya kalıyoruz. Bu iş modellerinden son dönemde en çok konuşulanlardan birisi de hiç şüphesiz Servis Modeli Bankacılığı (Banking as a Service) (“BaaS”) iş modeli.
Bu yazımızda BaaS iş modelini ve bu iş modeline ilişkin sık sorulan soruları ele almaya çalışacağız.
BaaS İş Modeli Nedir? Banka ve Banka Dışı Şirketlere Ne Fayda Sağlamaktadır?
BaaS iş modelini en özet şekilde “bankaların bankacılık hizmetlerini, banka dışı şirketlerin uygulamaları veya internet siteleri üzerinden müşterilere sunması” olarak tanımlayabiliriz.
Bilindiği üzere bankalar faaliyetlerini fiziki ve elektronik kanallar aracılığıyla yürütmektedir. Fiziki kanallara örnek olarak şubeleri; elektronik kanallara örnek olarak ise internet bankacılığı, mobil bankacılık, telefon bankacılığı kanallarını örnek verebiliriz.
Mevzuat uyarınca bahsi geçen bu kanalların hepsinin hak sahipliğinin bankaya ait olması gerekir, ancak BaaS sayesinde artık bankaların, bankacılık ürün ve hizmetlerini, kendisine ait olmasa dahi -belirli güvenlik yükümlülüklerini getirmek suretiyle- banka dışı şirketlerin elektronik kanalları üzerinden sunması mümkün olmaktadır.
Bu perspektiften bakıldığında BaaS’ı yeni bir elektronik dağıtım kanalı olarak görmemiz ve bankaların artık her yerde olduğunu, dolayısıyla BaaS iş modelinin bankaların müşteri portföyünü genişletmek ve kapsayıcılığını yükseltmek için yeni bir araç olacağını söylememiz mümkün.
Banka dışı şirketlerin perspektifinden bakıldığında ise BaaS iş modelinin bu şirketlerin müşteri sadakatini ve deneyimini olumlu şekilde arttırarak yeni finansal ürünleri -bankalar aracılığıyla- sunabileceği bir iş modeli olarak görebiliriz.
BaaS Açısından Somut Bir Örnek…
Konuyu somut bir örnek ile açıklayacak olursak; bir e-ticaret şirketisiniz ve kullanıcıların ödeme aşamasına geldiği noktada -satış oranınızı arttırmak amacıyla- kullanıcılara bir kredi imkanı veya sadece bankaların sunma yetkisi olan başka bir finansal enstrüman sunmak istiyorsunuz. Bunu yaparken de müşteriyi kendi platformunuzdan dışarı göndermeden doğrudan platformunuz içerisinden sunmak istiyorsunuz.
Bu noktada BaaS hizmeti devreye giriyor. Eğer bir banka ile BaaS anlaşmanız var ise kendi platformunuz üzerinden kullanıcılara-kullanıcının bankaya ait elektronik kanallara gitmesine hiç gerek olmadan- anlaştığınız bankanın bankacılık hizmetlerini sunmanız mümkün.
Böyle bir senaryoda müşteriniz tabi ki -ilgili finansal hizmet bakımından- bankanın müşterisi oluyor ve finansal hizmeti sunan anlaşmalı olduğunuz banka oluyor; ancak siz de müşterinize -müşteriniz platformunuzu terk etmeden frictionless bir akış ile- ilgili satın almayı gerçekleştirmesini kolaylaştıracak bir finansal ürün sunabiliyorsunuz.
Dolayısıyla bankacılık lisansına sahip olmayan ve hatta olmak istemeyen bir e-ticaret sitesi olarak banka kaslarıyla hareket etme şansına sahip oluyorsunuz.
BaaS kapsamında sunulabilecek olan iş modellerinin bununla sınırlı olmadığını, kart ihracı veya sadakat puanı gibi kurguların da bu iş modeli kapsamında gerçekleştirilebilecek hizmetler olabileceğini not etmek gerekir.
Ülkemizdeki BaaS Mevzuatı Açısından Sık Sorulan Sorular
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) tarafından düzenlenen ve bu yılın başında yürürlüğe giren “Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik” (“Yönetmelik”) ile birlikte BaaS iş modelinin regülatif sınırları belirlendi.
Yukarıda BaaS’ın genel çerçevesini çizdikten sonra ülkemizdeki BaaS ile ilişkili mevzuat açısından sıklıkla karşılaştığımız soruların cevaplarını aşağıdaki gibi verebiliriz.
1) BaaS iş modelini ilgilendiren düzenlemeler hangileridir?
Ülkemizde BaaS iş modeli temel olarak 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe giren Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile düzenlenmektedir. Yönetmelik içerisinde yer alan atıflar incelediğinde aşağıdaki düzenlemelerin de dolaylı yoldan BaaS iş modelini etkileyen düzenlemeler olduğunu söyleyebiliriz;
- 5/3/2020 tarihli ve 31069 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik (“Bilgi Sistemleri Yönetmeliği),
- 5/11/2011 tarihli ve 28106 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Destek Hizmeti Almalarına İlişkin Yönetmelik (“Destek Hizmetleri Yönetmeliği”)
- 4/6/2021 tarihli ve 31501 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sır Niteliğindeki Bilgilerin Paylaşılması Hakkında Yönetmelik (“Sır Yönetmeliği”)
- 1/4/2021 tarihli ve 31441 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik (“UKTY”),
2) BaaS iş modeli hangi düzenleyici ve denetleyici kurumun yetki alanına girmektedir?
Ülkemizde BaaS iş modelini BDDK düzenlemekte ve denetlemektedir.
3) Servis Modeli Bankacılığı mevzuatta nasıl tanımlanmıştır?
Yönetmelik kapsamında servis modeli bankacılığı aşağıda şekilde tanımlanmaktadır.
Servis Modeli Bankacılık: Arayüz sağlayıcıların sundukları arayüz yoluyla, müşterilerin servis bankalarının sistemleriyle doğrudan açık bankacılık servisleri aracılığıyla bağlantı kurarak servis bankası üzerinden bankacılık işlemlerini gerçekleştirebildikleri hizmet modeli”
Dolayısıyla, BDDK, BaaS iş modeli için “servis bankası” ve “arayüz sağlayıcı” olmak üzere iki aktör belirlemiştir.
Bu aktörler ise aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.
Arayüz Sağlayıcı: Mobil uygulaması ya da internet tarayıcısı temelli arayüzü üzerinden, servis bankasının sunduğu bankacılık hizmetlerine bankanın açık bankacılık servisleri yoluyla ulaşarak, müşterilerinin bankacılık işlemlerini gerçekleştirmesine imkân sağlayan sermaye şirketi şeklinde kurulmuş işletmeler
Servis Bankası: Servis modeli bankacılığı hizmetlerini sunan banka
4) Hangi Bankalar BaaS hizmeti sunabilir?
5411 sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde faaliyet izni almış -normal veya dijital farketmeksizin- her banka servis bankası olabilir yani BaaS hizmeti sunabilir.
5) Bankalar yurt dışında yerleşik olan arayüz sağlayıcılara BaaS hizmeti sunabilir mi?
Hayır, Yönetmelik açık şekilde servis bankasının yalnızca yurt içinde yerleşik arayüz sağlayıcılara hizmet sunabileceğini düzenlemektedir.
6) Kimler arayüz sağlayıcı olabilir?
Yönetmelik arayüz sağlayıcılar için sermaye şirketi şeklinde kurulmuş olma ve Türkiye’de yerleşik olma şartı aramaktadır.
Bu şartları taşıyan ve mobil veya web üzerinden hizmet sunan pazaryerleri, e-ticaret şirketleri, finansal kuruluşlar (bankalar hariç) vb. bununla sınırlı olmamak üzere elektronik ortamdan hizmetlerini sunan diğer şirketler arayüz sağlayıcı olabilir.
7) Bankalar arayüz sağlayıcı olabilir mi?
Hayır, Yönetmelik çerçevesinde bankaların arayüz sağlayıcı olması yasaklanmıştır. Bu nedenle, bir bankanın kendi faaliyet izninde olmayan bankacılık hizmetlerini başka bir bankadan almak suretiyle arayüz sağlayıcı sıfatıyla müşterilerine sunması mümkün değildir.
8) Ödeme ve elektronik para kuruluşları ve diğer finansal kuruluşlar arayüz sağlayıcı olabilir mi?
Yönetmelik açısından bunu engelleyen bir hüküm bulunmamaktadır.
9) Bankalar hangi bankacılık hizmetlerini BaaS iş modeline konu edebilir?
Bankalar yalnızca kendi faaliyet izinleri yani lisansları kapsamında olan faaliyetler bakımından servis modeli bankacılığı hizmeti verebilir.
10) Bankaların BaaS hizmeti sunması için ayrı bir lisans almasına veya lisans genişleme talebinde bulunmasına gerek var mıdır?
Hayır. Yönetmelik açık şekilde bankaların mevcut faaliyet izinleri çerçevesinde verebilecekleri hizmetleri arayüz sağlayıcılara sunabilmeleri için BDDK’ya faaliyet genişlemesi talebinde bulunmalarına gerek bulunmadığını düzenlemektedir.
11) BaaS iş modelinde müşteri ile bankacılık hizmetlerine ilişkin sözleşmeyi kimin yapması gerekir?
BaaS’a konu bankacılık hizmetlerinin servis bankası tarafından sunulması esastır. Bu kapsamda servis bankasının arayüz sağlayıcının müşterine bankacılık hizmetleri sunabilmesi için söz konusu müşteri ile servis bankası arasında 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamında bir sözleşme kurulması gerekmektedir.
12) Servis bankası ile müşteri arasında kurulacak sözleşme için bir şekil şartı veya başkaca bir şart var mıdır?
Servis bankası ile müşteri arasında kurulacak sözleşme Bankacılık Kanunu’na tabidir. Bu doğrultuda ilgili sözleşmenin elektronik ortamda kurulması halinde sürecin UKTY’ye uygun şekilde yürütülmesi gerekmektedir.
13) BaaS hizmetleri için kimlik doğrulama kimin tarafından yapılmalıdır?
BaaS hizmetlerinin sunumu esnasında yapılacak olan kimlik doğrulamanın servis bankası tarafından yapılması ve doğrulamanın UKTY’ye uygun şekilde yapılması gerekmektedir.
14) Servis bankası ile müşteri arasındaki sözleşme sürecinin yürütüleceği arayüz sağlayıcıya ait platform bakımından sözleşme süreci esnasında uyulması gereken kurallar nelerdir?
Servis bankası ile müşteri arasındaki sözleşme ilişkisi kurulması sürecinin arayüz sağlayıcının mobil uygulaması ya da internet tarayıcısı temelli arayüzü üzerinden başlatılıp yine bu hizmet kanalları üzerinden tamamlanması halinde, arayüz sağlayıcının söz konusu hizmet kanallarının Bilgi Sistemleri Yönetmeliğinde yer verilen güvenlik kriterlerine uygun olması ve müşteriye sözleşme içeriği olarak hangi bilgiler gösterilmiş ise müşteri tarafından yalnızca o bilgilerin onaylanmasının sağlanması konusunda güvence sağlayacak nitelikte olması gerekir. Bunun sağlanmasına ilişkin sorumluluk servis bankasındadır.
15) Arayüz sağlayıcı ait platformun uyması gereken diğer bilgi güvenliği yükümlülükleri nelerdir? Sorumluluk kimdedir?
Müşterinin servis bankasının sunduğu hizmetlere erişmede kullandığı arayüz sağlayıcının mobil uygulaması ya da internet tarayıcısı temelli arayüzünün, Bilgi Sistemleri Yönetmeliği’nin üçüncü kısmında elektronik bankacılık hizmetlerine ilişkin yer verilen kimlik doğrulama ve işlem güvenliği yükümlülüklerine uygun olması gerekmektedir. Bu konuda arayüz sağlayıcı ve servis bankası müteselsilen sorumludurlar.
16) Servis bankalarının BaaS kapsamında arayüz sağlayıcılara kullandıracağı servisler hakkında teknik kriterler belirli midir?
BDDK tarafından ilgili servislere ilişkin henüz bir açıklama yapmamıştır. Ancak Yönetmelik, ilgili servislere ilişkin teknik kriterler ile usul ve esasları belirleme yetkisinin BDDK’da olduğunu düzenlemektedir.
17) Servis bankası bilgi güvenliği yükümlülüklerini yerine getirmeyen bir arayüz sağlayıcıya BaaS hizmeti sunabilir mi?
Hayır. Servis bankası, Yönetmelikte belirlenen bilgi güvenliği yükümlülüklerini yerine getirmeyen ya da sistemleri bu yükümlülükleri yerine getirme konusunda yetersiz olan arayüz sağlayıcılara BaaS hizmeti sunamaz ve bunlardan destek hizmeti alamaz.
18) Servis bankası ile arayüz sağlayıcı arasındaki BaaS hizmeti ilişkisi mevzuat açısından hangi statüye girmektedir?
BaaS hizmeti bağlamında arayüz sağlayıcı ile servis bankası arasındaki ilişki bir destek hizmeti ilişkisidir; zira arayüz sağlayıcı, servis bankasından hizmet almasının yanında, servis bankası ile müşteri arasında sözleşme ilişkisinin kurulmasına aracılık etmesi veya bu sözleşme kapsamında sağlamakta olduğu arayüz üzerinden, müşteriye servis bankası tarafından bankacılık hizmetlerinin sunulmasına imkân sağlaması bakımından, Destek Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında servis bankasına hizmet sunan bir destek hizmeti kuruluşu niteliğindedir.
Belirtmek gerekir ki, Destek Hizmetleri Yönetmeliği her ne kadar mevduat veya katılım fonu kabulü ile mevduat veya katılım fonu kabulüne yönelik pazarlama faaliyetlerinin destek hizmetleri kuruluşlarından sağlanamayacağını düzenlese de Yönetmelik çerçevesinde BaaS hizmetinin bu kapsama girmediği açıkça belirtilmektedir.
19) Arayüz sağlayıcı mevduat veya katılım fonu kabul edebilir mi veya ilgili fonlar arayüz sağlayıcı üzerinden servis bankasına yatırılabilir mi?
Arayüz sağlayıcının ödeme hizmeti sağlayıcısı olduğu durumlar hariç olmak üzere belirtilen fonların arayüz sağlayıcı tarafından kabul edilmesi veya arayüz sağlayıcı üzerinden servis bankasına yatırılması mümkün değildir.
20) Servis bankası, arayüz sağlayıcı üzerinden kredi kartı talebi toplayabilir mi?
Evet, Servis bankasının, arayüz sağlayıcının hizmet kanalları aracılığıyla kredi kartı talebi toplamak suretiyle arayüz sağlayıcıdan destek hizmeti alması mümkündür. Bu durumda servis bankasının arayüz sağlayıcıdan alacağı destek hizmetleri için Destek Hizmetleri Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin yedinci fıkrasındaki sınırlamaların uygulanmayacağı Yönetmelik’te açıkça belirtilmiştir.
21) Servis bankası ile arayüz sağlayıcının BaaS hizmeti sunabilmesi için izlemesi gereken yol nedir?
Servis bankası ile arayüz sağlayıcının BaaS hizmetinin kapsam ve detayları konusunda anlaştıktan, gerekli bilgi güvenliği yükümlülüklerini yerine getirecek olgunluğa sahip olduktan ve konuya ilişkin sözleşme müzakeresini gerçekleştirdikten sonra BDDK’ya başvurup BDDK’dan izin alması ve alınan izin üzerine aralarında BaaS’a ilişkin sözleşmeyi imzalaması gerekmektedir.
22) Servis bankası ile arayüz sağlayıcı arasındaki sözleşmede yer alması gereken hususlar nelerdir?
Yönetmelik, servis bankası ile arayüz sağlayıcı arasındaki BaaS hizmetine ilişkin sözleşmede yer alması gereken hususları tek tek belirtmektedir. Buna ek olarak, ilgili sözleşmenin Destek Hizmetleri Yönetmeliği ve Bilgi Sistemleri Yönetmeliğinde destek hizmetlerine ilişkin hususları da içermesi gerektiğinin altını çizmek gerekir.
23) Bir arayüz sağlayıcının birden fazla servis bankası ile çalışması mümkün müdür?
Evet. Yönetmelik, BDDK’dan izin alınması şartıyla buna açıkça izin vermektedir.
24) Arayüz sağlayıcı ile müşteri arasında BaaS hizmeti için bir sözleşme kurulması gerekli midir?
Evet.
25) Arayüz sağlayıcı ile müşteri arasında BaaS hizmetine ilişkin sözleşmede yer alması gereken hususlar nelerdir?
İlgili sözleşmede
- arayüz sağlayıcının faaliyet izni almış bir banka olmadığının -ya da gerekli faaliyet izinlerini almamış olduğu durumlarda- ödeme hizmeti sağlayıcısı veya faaliyet iznine tabi diğer bir finansal kuruluş olmadığının açıkça vurgulanması,
- BaaS’a konu bankacılık hizmetlerinin servis bankası tarafından sunulduğuna, servis bankası tarafından sunulan hizmetlerin neler olduğuna ve servis bankasının sorumluluklarına, servis bankası ile müşteri arasında geçerli olan sözleşme hükümlerine ve servis bankası hizmetlerinin diğer kullanım şartlarına ilişkin servis bankası internet sayfası adresine, müşterinin servis bankasına talep ve şikâyetlerini iletebilmesi için servis bankasınca sunulan müşteri hizmetlerinin internet sayfası adresi ile çağrı merkezi telefon numarasına açıkça yer verilmesi gerekmektedir.
26) Arayüz sağlayıcının BaaS hizmetine ilişkin internet sitesinde yer vermesi gereken hususlar nelerdir?
Arayüz sağlayıcı, internet sitesinin ana sayfasında görünecek şekilde müşteri ile arasındaki BaaS hizmetine ilişkin tip sözleşmenin ve servis bankası ile müşteri arasında kurulan tip sözleşmenin bir örneğine yer vermek zorundadır. Bununla beraber, arayüz sağlayıcı, internet sitesinin ana sayfasında görünecek şekilde hizmet alınan servis bankasının/bankalarının logosu ve ismine yer vermek zorundadır.
27)Bir bankanın BaaS hizmet sunması halinde internet sitesinde yer vermesi gereken hususlar nelerdir?
Servis bankası, hizmet verdiği tüm arayüz sağlayıcıların listesi ve hangi bankacılık hizmetlerini kullandırdığını gösterecek şekilde, verdiği hizmetlerin kapsamı hakkında internet sitesi üzerinden bilgi vermekle yükümlüdür.
28) Bir bankanın BaaS hizmeti sunması halinde BDDK’ya yapması gereken bir bildirim var mıdır?
Evet, servis bankası arayüz sağlayıcılar ile imzaladığı her hizmet sözleşmesinin ve arayüz sağlayıcıya vereceği hizmetlerin kapsamında değişiklik öngören her sözleşme değişikliğinin bir örneğini imza tarihini müteakip bir hafta içinde yazılı olarak BDDK’ya göndermekle yükümlüdür.
29) BaaS kapsamında servis bankasının arayüz sağlayıcı için kartlı ödeme aracı ihraç etmesi mümkün müdür?
Evet, mümkündür. Böyle bir durumda söz konusu ödeme aracının üzerinde banka adı ve logosunun görünür bir şekilde yer alması gerekmektedir.
30) Arayüz sağlayıcı, servis bankasının hesap bilgisi sağlama ve/veya ödeme emri başlatma hizmetlerini BaaS kapsamında kendi müşterilerine sunabilir mi?
Bu konu kanımızca net değildir. Yönetmelikte, bir arayüz sağlayıcının birden fazla servis bankası ile çalışabilmesinin BDDK’nın iznine tabi olduğu belirtilmiş, devamındaki cümlede de BDDK tarafından bu kapsamda verilecek iznin, arayüz sağlayıcıların hesap bilgisi sağlama ve/veya ödeme emri başlatma hizmetleri ile ilgili faaliyet izni alma yükümlülükleri de dâhil olmak üzere, ilgili diğer mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacağı düzenlenmiştir.
İlgili hüküm mevcut haliyle değerlendirildiğinde, arayüz sağlayıcıların birden fazla servis bankası ile çalışmak suretiyle farklı bankaların hesaplarını konsolide ederek kullanmasının yani bir nevi mevzuatı dolanarak hesap bilgisi ve/veya ödeme emri başlatma hizmeti sunmasının önüne geçilmek istendiği düşünülmektedir.
Bir arayüz sağlayıcının bahsi geçen açık bankacılık hizmetlerini tek bir servis bankası üzerinden sunmanın şu an için önünde hukuken bir engel olmaması gerektiğini düşünmekteyiz, zira aksi düşünüldüğünde, yani bir arayüz sağlayıcının bunu yapabilmesi için 6493 sayılı Kanun kapsamında T.C. Merkez Bankası’ndan lisans aldığı durumda arayüz sağlayıcı aslında -ilgili açık bankacılık hizmetleri bakımından- arayüz sağlayıcı değil doğrudan lisanslı olarak bu hizmeti sunan bir kuruluş olacaktır.
Ancak bu konunun hukuken belirsiz olduğunu dikkate alarak, her halükarda bu konuya ilişkin BDDK’nın açıklama ve duyurularının takip edilmesini önermekteyiz.
31) Arayüz sağlayıcı, kendisine müşterinin talebi doğrultusunda aktarılan veriler üzerinden hangi eylemleri gerçekleştirebilir?
Arayüz sağlayıcıya müşterinin talebi doğrultusunda aktarılan sır niteliğindeki verilerin aşağıda belirtilen durumlar haricinde arayüz sağlayıcı tarafından ya da arayüz sağlayıcı adına arayüz sağlayıcının hizmet aldığı servis bankası dışındaki taraflarca işlenmemesi ve yalnızca bu durumların gerektirdiği ölçü ve süre ile sınırlı olarak söz konusu verilerin işlenmesi gerekmektedir.
- Arayüz sağlayıcı ile müşteri arasındaki sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, işlemenin gerekli olması,
- Arayüz sağlayıcının hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için işlemenin zorunlu olması,
- Arayüz sağlayıcı için bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için işlemenin zorunlu olması.
32) Arayüz sağlayıcılar BDDK’nın denetimine tabi midir?
Evet. BaaS hizmeti esnasında arayüz sağlayıcı, bir destek hizmeti kuruluşu olarak servis bankasına hizmet vermiş olacağı için BDDK’nın denetimine tabidir.
33) Arayüz sağlayıcının BaaS hizmeti sunarken kullandığı sistemler ve yedeklerini yurt içinde tutması zorunlu mudur?
Evet. Arayüz sağlayıcının servis bankasına sunduğu destek hizmetlerine ilişkin faaliyetlerini yürütmede kullandığı sistemler ve bunların yedekleri birincil sistem olarak kabul edilir. Bilgi Sistemleri Yönetmeliği çerçevesinde birincil sistemlerin yurt içerisinde bulundurulması zorunludur. Bu nedenle arayüz sağlayıcıların da bu sistemleri yurt içerisinde tutması gerekir. Yönetmelik ayrıca arayüz sağlayıcı ya da arayüz sağlayıcı adına arayüz sağlayıcının hizmet aldığı taraflarca sır niteliğindeki verilerin işlendiği sistem ve veri yedeklerinin yurt içinde bulundurulması gerektiğini ayrıca açık biçimde düzenlemiştir.
34) Arayüz sağlayıcı BaaS hizmeti sunarken işlediği sır niteliğindeki verileri işlemek için kendisine veya başkasına ait bulut bilişim hizmeti kullanabilir mi?
Belirli şartlar dahilinde evet. Yönetmelik, arayüz sağlayıcının sır niteliğindeki verileri işlerken bulut bilişim hizmeti alması halinde, söz konusu hizmetlerin ancak arayüz sağlayıcının kendisine tahsis edilmiş donanım ve yazılım kaynakları üzerinden özel bulut hizmet modeliyle ya da sadece BDDK’nın gözetim ve denetimine tabi kuruluşlara tahsis edilmiş donanım ve yazılım kaynaklarının fiziksel olarak paylaşıldığı ancak mantıksal olarak her kuruluşa özgü ayrı kaynağın atandığı ve BDDK’nın izin verdiği topluluk bulutu hizmet modeliyle dış hizmet alınması gerektiğini düzenlemektedir.
35) Arayüz sağlayıcıların pazarlama esnasında dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?
Yönetmelik, arayüz sağlayıcıların müşteri nezdinde banka algısını yaratmalarını yasaklamaktadır. Bu çerçevede, arayüz sağlayıcıların ticaret unvanlarında, her türlü belge, ilân ve reklamlarında veya kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda banka ya da ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu gibi ödeme hizmeti sağlayıcısı adlarını kullanmaları yasaklanmıştır.
Bununla beraber arayüz sağlayıcıların banka veya banka dışındaki ödeme hizmeti sağlayıcısı gibi faaliyet gösterdikleri, banka gibi mevduat ve katılım fonu topladıkları ya da ödeme hizmeti sağlayıcısı gibi fon topladıkları izlenimini uyandıracak söz ve deyimleri kullanmaları yasaktır.
Dolayısıyla arayüz sağlayıcıların BaaS kapsamında sunulan hizmetlerin pazarlamasını yaparken her daim bu hizmetlerin kendisi değil servis bankası tarafından verildiğinin altını çizmesi gerekmektedir.
36) Servis bankaları, arayüz sağlayıcıların tüm müşterilerine hizmet sunmak zorunda mıdır?
Hayır. Yönetmelik, müşteriye bankacılık hizmetleri sunulup sunulmamasına servis bankasının karar vereceğini düzenlemektedir.
37) Müşteriye BaaS kapsamında sunulacak olan hizmetler kimin bilançosu üzerinden verilir?
Yönetmelik, kredi tahsis kararı da dahil olmak üzere, müşteriye sunulacak bankacılık hizmetlerinin servis bankasının bilançosu üzerinden gerçekleştirileceğini hüküm altına almaktadır.
38) Bir arayüz sağlayıcının gerekli şartları sağlaması halinde bankalar BaaS hizmeti sunmayı kabul etmek zorunda mıdır?
Hayır, bu konuda tüm takdir yetkisi bankanındır.
39) Arayüz sağlayıcı, servis bankasında aldığı veya servis bankasına verdiği hizmetleri üçüncü bir kişiye devredebilir mi?
Hayır, Yönetmelik açık şekilde arayüz sağlayıcı tarafından, servis bankasına sağlanan hizmetler ile servis bankasından alınan hizmetlerin devredilemeyeceğini düzenlemektedir.
Genel Değerlendirme
Yönetmelik incelediğinde BDDK’nın BaaS iş modelini liberal ve öz bir yaklaşım ile düzenlediğini, çok fazla detaya girmediğini görüyoruz. Teknoloji-nötr bir yaklaşım olması itibariyle bu durumun BaaS iş modellerinin inovasyona açık olmasını sağlayacağını söyleyebiliriz.
Bu anlamda BaaS iş modeline ilişkin belirli hususların, servis bankaları ve arayüz sağlayıcıların BaaS iş modeli için BDDK’ya izin almak istediği aşamada ilgili zamana ilişkin teknoloji ve pazar koşulları dikkate alınarak belirleneceğini ve bu alanda uygulamaların BaaS iş modeli örnekleri arttıkça önümüzdeki yıllarda şekilleneceğini söyleyebiliriz.
Konuya ilişkin sorunuz olması halinde info@canpolatlegal.com üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
