Türkiye’deki şirketlerin, AB Yapay Zeka Yasası’nın (AI ACT) “kabul edilemez risk” teşkil eden yapay zeka sistemlerine ilişkin hükümlerinden etkilenmesi söz konusu olabilir. İşte detaylar…
AB’deki Yapay Zeka Yasası’nın (AI ACT) “kabul edilemez risk” teşkil eden yapay zeka sistemlerine ilişkin hükümleri 2 Şubat 2025 itibarıyla uygulanmaya başlandı ve Avrupa Komisyonu konuya ilişkin kılavuzunu yayımladı. Bu tarihten itibaren, AB sınırları içinde “kabul edilemez risk” olarak sınıflandırılan yapay zeka sistemlerinin kullanımı ve pazarlanması artık yasak.
Kimler etkileniyor?
Yasa, AB’de mukim şirketlerin yanında AB dışında bulunan ancak AB pazarına yapay zeka sistemlerini tedarik eden veya AB içinde yapay zeka çıktılarını kullanan şirketlere uygulanmaktadır. Örneğin, AB’de işe alım için yapay zeka kullanan bir şirket, başka bir ülkede bulunsa bile bu yeni kurallara uymak zorundadır. Bu kapsamda Türkiye’deki şirketlerin de ilgili uygulamadan etkilenmesi söz konusu…
Bu yasağa uymayanlar, 35 milyon Euro’ya kadar veya yıllık küresel cironun %7’sine varan para cezalarıyla karşı karşıya kalabilirler.
Yasaklanan alanlar belli oldu
AB Yapay Zeka Yasası kapsamında yapay zeka kullanımının yasaklandığı alanlar şu şekilde:
Duygusal Tanıma Sistemleri: Çalışanların duygularını izlemek için yapay zeka kullanımı yasaklanmaktadır.
Bilinçaltı Manipülasyonları: Web sitelerinin kullanıcıları maddi taahhütlere yönlendirmek için yapay zeka ile hashtag#manipüle etmesi de yasaklanmaktadır.
Sosyal Puanlama: Devletlerin veya özel kuruluşların, bireyleri hashtag#sosyalpuanlama sistemleri ile derecelendirerek bireylere avantaj veya dezavantaj sağlaması yasaklanmaktadır.
Biyometrik Verilere Dayalı Kategorizasyon: Bireylerin hashtag#biyometrik verilerine göre; yani ırk, siyasi görüş, dini inanç, cinsel yönelim gibi özel nitelikli (hassas) kişisel verilerine göre ayıran yapay zeka sistemlerinin kullanımı yasaklanmıştır.
Savunmasız Grupların İstismarı: Çocuklar, yaşlılar veya engelliler gibi savunmasız grupların grupları sömürmek amacıyla yapay zeka kullanımı yasaklanmaktadır.
Gerçek Zamanlı Uzaktan Biyometrik Tanıma: Kamuya açık alanlarda gerçek zamanlı biyometrik tanımlama yapan yapay zeka sistemleri yasaklanmıştır. Ancak, belirli suç zanlılarını arama veya terör saldırılarını önleme gibi durumlar bu yasağın istisnası olabilmektedir.
Yüz Tanıma Veri Tabanları Tarafından Rastgele Veri Toplanması: İnternet veya CCTV kamera görüntülerinden rastgele yüz verisi toplayarak yüz tanıma veritabanları oluşturan sistemler yasaklanmıştır.
Suç İşleme Olasılığına Dayalı Risk Değerlendirmesi: Kişilerin sadece profilleme veya kişilik özelliklerine dayalı olarak suç işleme olasılığını tahmin eden yapay zeka sistemlerinin kullanımı yasaklanmıştır.
İlgili kılavuz için buraya tıklayabilirsiniz.
Yazar: Serenay Berfin Erdoğan
