Bankalararası Kart Merkezi İş Geliştirme Müdürü Okan Yıldız, her hafta bankacılık ve ödeme teknolojileri dünyasında haftanın öne çıkan gelişmelerini Medium hesabından paylaşıyor. Okan Yıldız’ın kaleminden haftanın önemli FinTech gelişmelerini aktarıyoruz.

Ocak ayının sonunda, 2019 yılını değerlendiren çok sayıda rapor ve veri paylaşıldı. Bunlardan ikisini sizlerle paylaşacağım. Birincisi RBR London tarafından açıklanan ve Avrupa’da kartlı ödemelerin gelişimini yansıtan veriler, diğeri ise Innovate Finance tarafından açıklanan fintech yatırımları olacak.

Bu iki rapor dışında bu hafta sizlerle paylaşacağım diğer haberler ise Avustralya bankalarının şimdi al, sonra öde alanında yaptığı dikkat çekici yatırımlarla ve Endonezyalı e-ticaret devi Tokopedia’nın hazırlandığı 1,5 milyar dolarlık mega turla ilgili olacak.

Keyifli okumalar…

1. RBR: “Avrupa’da Kartlı Ödemelerde İngiltere, Fransa ve Almanya Zirvede”

RBR’ın 25 ülkeyi kapsayan “Payment Cards Issuing and Acquiring Europe 2020” çalışmasına göre 2018’de Avrupa’da kartlarla 3,9 trilyon euro tutarında ödeme yapıldı. Bölgede 2014–2018 yılları arasındaki büyüme oranı %32 oldu.

  • En fazla kartlı ödeme yapan ülkeler ise İngiltere, Fransa ve Almanya oldu. Bu ülkelerde 2014–2018 arasında gerçekleşen büyüme oranları ise %26, %19 ve %22 oldu.
  • Ödeme tutarında dördüncü sırada yer alan Rusya’da kartlı ödemeler son 4 yılda 2’ye katlandı. En hızlı büyüyen ülke ise Yunanistan oldu. Devletin birçok işyerinde kart kabulünü zorunlu hale getirmesinin de etkisiyle 2014–2018 arasında Yunanistan’da kartlı ödemeler neredeyse 4’e katlandı.

  • Araştırmadaki en önemli bulgulardan biri de günlük ödemelerde kart kullanımının yaygınlaşmasıyla ortalama ödeme tutarının gerilemesi oldu.
  • Ödeme adedinde büyüme hızı, tutardaki büyümenin 3 katı oldu. Bunun neticesinde 2014 yılında 46 euro olan ortalama ödeme tutarı 34 euroya geriledi.
  • Bölgede en düşük ortalama tutar ise 12 euro ile, kartlı ödeme adedinin 4’e katlandığı Rusya’da kaydedildi.
  • Bu tablonun ortaya çıkmasında Moskova ve St. Petersburg’da toplu taşımada temassız kart kullanımının yaygınlaşmasının yanı sıra bankaların uyguladığı cazip ödül programları etkili oldu.
  • RBR’ın dikkat çektiği bir diğer trend ise debit kart kullanımındaki artış oldu. Ekonomik belirsizliklerin etkisiyle neredeyse tüm ülkelerde debit kart kullanımı arttı. Ancak en hızlı değişim yine Yunanistan’a ait.
  • Yunanistan’da 2014 yılında kartlı ödeme tutarının %26’sı debit kartlar üzerinden gelmişti. Ülkede bu oran 2018’de %68’e yükseldi.

Kaynak: FinextraRBR London

2. 2019 Yılında Fintech Yatırımları 35,7 Milyar Dolara Geriledi

Innovate Finance, 2019 yılında gerçekleşen fintech yatırımlarına yer verdiği raporunu paylaştı.

  • Fintech yatırımları, önceki yıla kıyasla göre %28 düşüşle 35,7 milyar dolara geriledi.
  • 2018 yılında gerçekleşen 14 milyar dolarlık Ant Financial yatırımı dışarıda tutulduğunda 2018 ve 2019’da gerçekleşen yatırımların birbirine yakın olduğu görülüyor.
  • 2019 yılında gerçekleşen en büyük fintech yatırımı ise Hindistanlı Paytm’e yapılan 1,66 milyar dolarlık yatırım oldu.

Innovate Finance’in raporunda dikkat çeken bir diğer konu ise Çin’deki düşüşle birlikte Asya’nın lider pazar olma özelliğini kaybetmesi oldu.

  • Ant Financial yatırımlarının gerçekleştiği 2016 ve 2018 yıllarında yatırımların yarısından fazlası Asya’ya yapılmıştı ancak 2019 yılında bu tablo değişti ve yatırımların %49’unu toplayan Kuzey Amerika zirveye çıktı.
  • Bu değişimde Çin’le ABD arasında yaşanan gerilimin etkili olduğunu söylemek mümkün.
  • 2018 yılında 26 milyar dolarlık fintech yatırımının yapıldığı Çin, 2019 yılında sadece 1,8 milyar dolarlık yatırıma ev sahipliği yaptı.
  • Veriler, Latin Amerika ülkelerine yapılan yatırımlardaki artışı da ortaya koyuyor.

2019 yılında en fazla fintech yatırımının yapıldığı 10 ülke ise aşağıdaki görseldeki gibi sıralandı.

Kaynak: FinextraInnovate Finance

3. CBA’den 200 Milyon Dolar Daha Yatırım Alan Klarna, Avustralya’da

Şimdi al, sonra öde (BNPL — Buy now, pay later) dünyasının öncüsü olan İsveç merkezli Klarna, CBA’den (Commonwealth Bank of Australia) 200 milyon dolar yatırım alırken Avustralya pazarına gireceğini de açıkladı.

  • Ülkede Klarna’yı ilk olarak CBA müşterileri kullanacak. Klarna uygulaması ile CBA hesabını eşleştiren müşteriler, online ödemelerini faizsiz biçimde dört eşit takside bölebilecek.
  • Bu imkan, ilerleyen dönemde CBA müşterisi olmayan kişilerin kullanımına da açılacak.
  • Yeni yatırım, Klarna’nın son değerlemesi olan 5,5 milyar dolar üzerinden gerçekleşti.
  • CBA, Klarna’ya ilk olarak ağustos ayında 100 milyon dolar yatırım yapmıştı. Yeni yatırımla birlikte CBA’in Klarna’daki hisse oranı %1,8’den %5,5’e yükseldi.
  • Klarna’nın Avustralya ve Yeni Zelanda’daki operasyonlarının %50’sine sahip olacak CBA, benzer modeli Endonezya’da da uygulama hakkına sahip olacak.
  • Bu yatırımla CBA, Klarna ile benzer hizmet veren Afterpay ve Zip’e rakip olacak.

Kaynak: PYMNTSReutersZDNetAustralian Financial Review

4. Westpac’ten Şimdi Al, Sonra Öde Girişimi Kredivo’ya Yatırım

260 milyonluk genç bir nüfusa sahip olan Endonezya, sahip olduğu potansiyelle birçok uluslararası oyuncunun iştahını kabartıyor.

  • Kişi başına düşen kredi kartı sayısının sadece 0,07 olduğu ülkede şimdi al, sonra öde hizmeti veren ve hızlı büyüyen Kredivo 90 milyon dolar yatırım alırken tura, Asya’da varlığını arttırmak isteyen Avustralya bankası Westpac de katıldı.
  • Tüketicilere anlık kredi seçenekleri sunan Kredivo, kurulduğu günden bu yana geçen 3 yıllık zaman diliminde 30 milyon işlemde tüketiciler tarafından kullanıldı.
  • Kullanıcılarına ödemelerini 30 gün sonra faizsiz biçimde yapma imkanı veren şirket, aylık %2,95 faiz oranıyla ödemeleri 3–6–12 taksite bölme seçeneği de sunuyor.
  • Westpac Asya’da daha önce Hindistan merkezli şimdi al, sonra öde şirketi Zest’e ve Singapur merkezli ortak yaşam girişimi Hmlet’e yatırım yapmıştı.

Kaynak: FinextraCrowdfund Insider

5. Tokopedia, 1,5 Milyar Dolarlık Dev Yatırıma Hazırlanıyor

Endonezya’nın en büyük online pazaryeri olan Tokopedia, 2018 yılında 7 milyar dolar değerleme üzerinden yatırım almıştı. Şirket bu değerleme ile GoJek’in ardından ülkenin en büyük ikinci unicorn’u durumunda bulunuyor.

  • GoJek’in ana yatırımcılarından olan Temasek’in liderlik edeceği 1,5 milyar dolarlık yeni yatırım turuna mevcut yatırımcılardan Alibaba ve SoftBank’in de katılacağı belirtiliyor.
  • Yatırımın 8–9 milyar dolar değerleme üzerinden gerçekleşmesi bekleniyor.
  • Amazon’un girmesi beklenen pazarda Tokopedia; Shopee ve Bukalapak’ın yanı sıra Alibaba’nın ana hissedarı olduğu Lazada ile rekabet ediyor.
  • Güney Doğu Asya’nın en büyük pazarında Amazon’un oyuna dahil olmasıyla rekabetin kızışacağı Endonezya’da e-ticaret oyuncuları arasında konsolidasyon olması bekleniyor.
2008 yılında İTÜ İşletme Mühendisliği lisans programından mezun olan Okan, aynı üniversitenin Endüstri Mühendisliği programından yüksek lisans derecesine sahiptir. Kariyerine 2009 yılında Garanti Ödeme Sistemleri Risk Analiz ekibinde başlamış ve 2012 yılında Bankalararası Kart Merkezi’ne (BKM) katılmıştır. 2016 yılına kadar BKM’de Strateji ve Bilgi Yönetimi ekibinde görev alan Okan, 2016 yılında yeni teknolojilerin ve yaklaşımların ödeme sistemlerine etkisini araştıran ve uygulamalar geliştiren İş Geliştirme ekibine katılmıştır. Fintech, mobil ödemeler, açık bankacılık, BigTech, blockchain ve yapay zekanın yanı sıra Çin ve Hindistan gibi gelişen pazarlara odaklanan Okan, BKM’nin hayata geçirdiği blockchain ve yapay zeka projelerinde de rol almıştır. Fintech dünyasındaki gelişmeleri derlediği haftalık bültenler kaleme alan Okan, kariyerini Haziran 2021’den bu yana Inveo Yatırım Holding’de sürdürmektedir.