Avrupa teknoloji ve fintech ekosisteminde 2025’in ilk dönemi, fintech süper uygulamaları, yapay zekâ altyapısı, stablecoin çalışmaları, embedded finance ve hızlanan düzenleyici hamlelerle, dijital geleceği şekillendiren kritik bir dönem oldu.
Dijital Bankacılık ve Fintech: Süper Uygulamalara Geçiş, Karlılık ve Sınırları Aşan Büyüme
2025 itibariyle fintech girişimlerinin artık niş servislerden çıkıp tam finansal ekosistemlere dönüştüğünü görüyoruz:
- Revolut, Fransa’ya yaptığı 1 milyar euro yatırım ve Paris merkezli Batı Avrupa operasyonuyla liderliğini pekiştirmekte. Girişim, Fransa’da yaptığı banka lisansı başvurusunun yanında özel bankacılık ve stablecoin çalışmalarına hız verdi.
- Klarna, beklenen 15 milyar dolarlık halka arzını piyasa koşulları nedeniyle erteledi. Şirket, 2025 ikinci çeyrekte 53 milyon dolarlık net zarar açıklarken, gelirini %21 arttırarak ABD’de hızla büyüme ve New York borsasında yeniden halka açılma planlarını sürdürüyor.
- BBVA, Almanya’da tamamen dijital bir perakende bankası ile neobanklara rakip oluyor.
- Qonto, önce Alman B2B neobank Penta’yı bünyesine kattı, sonra Fransa’da lisans başvurusunda bulundu.
- Monzo, Zopa ve Tomorrow gibi neobank’ler kredi, ödeme ve tasarruf ürünlerine giriş yaparak oyun alanlarını genişletmeye çalışıyor.
Neobankların 360 derece hizmet prensibiyle başlayan yarışta Revolut, Klarna ve N26 sonrasında Monzo’nun da bu ay itibariyle telco hizmet akımına katıldığına şahit olduk.
Bunun dışında Alman regülatörü tarafından uzun süredir yakın denetim altında olan N26 CEO’su yatırımcı baskıları sebebiyle görevinden çekilmek zorunda kaldı.
Teknoloji finans alanının öne çıkan başlıkları ise şu şekilde:
- Alman kurumsal kredi kartı fintech’i Pliant, ABD’ye açılmak için 35 milyon euro yatırım aldı.
- B2B kredi sağlayıcısı Finom, Series C turunda 115 milyon euro fon topladı.
- DACH & CEE bölgelerinde hızlı büyüyen fintech’lerden biri olarak Finmid öne çıktı.
Bu dönemde şirket birleşmeleri (M&A) da hız kesmedi:
- Revolut, Arjantinli Banco Cetelem’i satın alarak Latin Amerika’ya açıldı. Şirket şu anda Brezilya, Meksika ve Kolombiya pazarlarına odaklanıyor. Bu açılımın Nubank’ın pazar hakimiyetini nasıl etkileyeceği merak konusu.
- Kraken, 1,5 milyar dolara ABD merkezli vadeli işlem platformu NinjaTrader’ı bünyesine kattı.
- Uber, Türkiye’de yemek dağıtımı için Trendyol GO’nun %85’ini 700 milyon dolara devraldı.
Aynı zamanda geleneksel bankalar da dijitalleşmeyi hızlandırıyor:
- Santander US dijital bankası altı ayda 100.000 kullanıcı kazandı.
- CaixaBank ve BBVA, Avrupa’nın ilk “Ödeme İste” (Request to Pay) işlemini gerçekleştirdi.
- Standard Chartered Alibaba ile yapay zeka alanında bir iş birliğine atıldığını kamuoyuna duyurdu.
- Commerzbank ve Visa, ortak ödeme projelerini güçlendirdi; Unzer, EPI’nin Wero cüzdanı ile iş birliği yaptı.
- Oyak Anker Bank GmbH Mambu ve Innovance destekli core banking transformasyon projesini tamamladı.
Banking-as-a-Service sınıfında ise Solaris’in ismi sık sık yaşanan yatırım sıkıntıları ve para cezaları ile gündeme geldi.
Ödemeler açısından ise EPI ve Avrupalı bankalar tarafından desteklenen p2p ödeme çözümü Wero genişlettiği müşteri kitlesi ve Revolut, ING Almanya gibi birçok bilinen isimle entegre olarak Avrupa’da büyümeye ve cüzdan trendini yeniden alevlendirmeye devam ediyor. PayPal ise yapay zeka çalışmalarına ek olarak stablecoin ve kripto ödeme fonksiyonları ile dijital varlık kulvarındaki yarışa hızlıca katılmış oldu. Bu stratejilerin şirket gelirlerini %5 artırdığı düşünülüyor. Wise, CROSS-border ödeme çözümleri için Lunar ve Raiffeisen Bank ile anlaştı.
Yapay Zekâ Yarışı: Avrupa’nın Altyapı Hedefleri ve Regülasyon Dengesi
Yapay zekâ, uzundur Avrupa dijital stratejisinin merkezinde yer alıyor. Bankalar konuya halen itimatlı yaklaşırken fintek ve teknoloji şirketleri üretkenliği artırmak ve yatırımcıların dikkatini çekmek adına farklı stratejiler deniyor.
- SAP ve Deutsche Telekom gibi şirketlerin desteğiyle kurulan Almanya’daki “AI Gigafactory” Almanya’yı geç kaldığı dijital yarışa tekrar sokmaya çalışıyor.
- AB’nin yapay zeka yasası inovasyonu teşvik etme vaadiyle ortaya çıkmış olsa da pratik kapsamı anlamında uzmanları ikiye bölmüş durumda. Nitekim, startuplar tarafından getirilen baskılar sonucunda, yasanın durdurulma ihtimali gündemde; piyasada aşırı düzenlemenin inovasyonu sekteye uğratacağı endişesi mevcut.
- Bu dönemde JPMorgan, AI tabanlı dolandırıcılık tespit sistemlerini hayata geçirirkeni; BBVA, ChatGPT Enterprise kullanımını 4 kat artırdı.
- Starling Bank, Birleşik Krallık’ta “Spending Intelligence” chatbot’unu piyasaya sunarak tüketici deneyimini iyileştirmeyi amaçlıyor.
- Latin Amerika’nın önde gelen finans kuruluşu Nubank, OpenAI ile iş birlikleri kapsamında müşteri deneyimini iyileştirme çalışmaları yapıyor.
- Grammarly, AI geliştirmelerini hızlandırmak için 1 milyar dolarlık yatırım aldı.
Regülasyon çalışmaları açısından AB Yapay Zeka yasası dışında Mart ayında Paris’te gerçekleştirilen AI Action Summit öne çıktı. Etik yapay zekâ ve yatırım odaklı bir yol haritasına dikkat çekilen etkinliğin çıktılarının özellikle 2025’in ikinci yarısında regülasyon ve inovasyon kurulması konusunda öncü olması bekleniyor.
Dijital Para: Stablecoinler, CBDC’ler ve Ödeme Devrimi
Yatırım ve gelişmelere bakıldığında bu yazın yıldızı kuşkusuz ki dijital varlıklar özelinde stablecoinler.
2025 yazında stablecoin piyasası tarihi bir büyüme dönemi yaşadı. Tether (USDT) ve USD Coin (USDC) gibi büyük oyuncuların hakimiyetinde, on-chain işlem hacmi bir ayda 1,5 trilyon doların üzerine çıkarak rekor kırdı.
Bu büyümenin arka planında ise özellikle ABD ve Avrupa’da gerçekleşen regülasyon gelişmeleri öne çıkmakta. ABD’de Temmuz ayında “Guiding and Establishing National Innovation for U.S. Stablecoins Act” (GENIUS Act) yasalaşması ile stablecoin ihraççıları için aylık denetim ve rezerv varlık açıklama zorunluluğu getirildi. Avrupa’da ise MiCA çerçevesiyle daha net kurallar oluşturularak kurumsal kullanıcı güveni artırıldı. Piyasada yaşanan bu yasal netlik, kurumsal likidite akışlarını güçlendirirken; stablecoinlerin merkezi olmayan finans protokolleri, NFT pazar yerleri ve hızlı ödemelerde global transfer aracı olarak rolünü pekiştirdi.
- MiCA düzenlemesiyle gelen standart lisans kuralları dijital varlık sağlayıcılarının dahe kendilerinden emin bir şekilde Avrupa pazarına açılmalarını sağlıyor. Avrupa’da Coinbase, Gemini, Bitstamp ve OKX, Avrupa’da lisanslarını aldı.
- Revolut, Meta, Walmart, Amazon ve JPMorgan’ın da bu yıl stablecoin çalışmalarını hızlandırdığına tanık olduk.
- Avrupa Merkez Bankası’nın dijital euro projesi beklenenden yavaş ilerlerken, banka iş modelleri üzerindeki etkileri tartışılıyor.
- Stripe, 101 ülkede stablecoin hesaplarını devreye aldı.
- Remitly, Ağustos ayında stablecoin hesaplarını ilan etti.
Birçok fintek’e ek olarak ABD’de büyük bankalar stablecoin konusunda ortak bir proje üzerinde erken aşama görüşmelere başladıklarını duyurdular.
Sermaye Ortamı: Halka Arzlar, M&A ve Durağan VC
Sermaye piyasalarında ise karışık sinyaller görülmekte:
- Robinhood, Litvanya’da ilk Avrupa merkezini açtı; sermaye yönetimine genişliyor.
- eToro, ABD’de 5 milyar dolarlık bir halka arz için gizli başvuruda bulundu; Chime ise daha düşük değerlemeyle başarılı bir IPO gerçekleştirdi.
- Klarna, halka arzını erteledi; Trade Republic ise yakın dönemde halka arz planı olmadığını açıkladı.
Avrupa’da VC yatırımları 2025’in ilk çeyreğinde 12,6 milyar dolarda sabit kaldı; büyük ancak daha az sayıdaki turlar dikkat çekti.
Regülasyon Sertleşiyor: DMA, AI ve Açık Finans
AB’de düzenleyici hamleler hızlanıyor:
- Dijital Pazarlar Yasası (DMA) kapsamında Apple ve Meta’ya 700 milyon euro ceza kesildi.
- FIDA düzenlemesinde fintech’ler, açık finans veri paylaşımının kısıtlanmasından endişe ediyor.
- Bunun dışında Avrupa veri koruma yasası GDPR’da yapılan değişikliklerle küçük şirketler için bürokrasinin azaltılması ve böylece inovasyonun teşvik edilmesi planlanmakta.
Önümüzdeki Dönem Ne Getirecek?
2025’in ilk yarısında Avrupa’da çok fazla yeni ürün ve şirket ilanı olmasa da mevcut girişimlerin konsolidasyona giderek bir büyüme yaışına girdiğine şahit olduk. Amerika’nın öncü olduğu dijital finans devrimi ise Avrupa bankalarını dijital dönüşüm konusunda hızlanmaya zorluyor. Fintech büyüyor, AI sektörü şekilleniyor, dijital para yayılıyor, regülasyon daha sıkılaşıyor. Ancak, regülasyonlar, politik kırılmalar ve ekonomik durgunluk, sermaye dalgalanmaları ve inovasyonla kapsayıcılık arasındaki denge hâlâ kritik.
Almanya’da bu sene beklenen banka ve finans ekosistemi gelişmeleri ve uzman yorumlamaları için raporumuza göz atabilirsiniz.
