Rekabet Kurumu (“Kurum”) tarafından 2010/4 sayılı Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de (“Tebliğ”) yer alan kapsama giren teşebbüsler, ciro eşikleri, ilave bildirim yükümlülüğü başlıkları bakımından olmak üzere kritik değişiklikler gerçekleştirildi.
Kurum tarafından 04.03.2022 tarihli açıklamada (“Açıklama”) Tebliğ’deki değişikliklerin, 2010 ve 2013 yıllarında yayımlanmış tebliğ ve kılavuzların yayım tarihlerinden sonra gerek uygulamada fark edilen eksiklikler, gerekse güncel yaklaşımlar dikkate alınarak ilgili Tebliğ ve Kılavuzların güncellenmesi ihtiyacı ile gerçekleştirildiği paylaşılmıştır.
Değişiklikleri içeren, 04.03.2022 tarihli ve 31768 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (“2022/2 Tebliğ”) 04.05.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Tebliğ Kapsamına Alınan Teknoloji Teşebbüsleri
Kurum tarafından yapılan Açıklama’da, son dönemde dijital pazarlarda önemli pazar gücüne sahip teşebbüsler tarafından gerçekleştirilen işlemler ile yeni kurulan veya gelişmekte olan girişimlerin (start-up) potansiyel bir rakip olarak tanımlanarak rekabetin önüne geçmek için devralınması şeklindeki işlemler (“Öldürücü Devralmalar”) göz önünde bulundurularak teknoloji teşebbüslerinin Tebliğ kapsamına alındığı ve bu işlemlerin büyük ölçüde Kurum denetimine tabi tutularak ve anılan teşebbüslerin Öldürücü Devralmaların önüne geçilmesi hedeflendiği belirtilmiştir.
Tebliğ kapsamına alınan teknoloji teşebbüsleri, 2022/2 Tebliğ’de “Dijital platformlar, yazılım ve oyun yazılımı, finansal teknolojiler, biyoteknoloji, farmakoloji, tarım kimyasalları ve sağlık teknolojileri alanlarında faaliyet gösteren teşebbüsleri veya bunlara ilişkin varlıklar” (“Teknoloji Teşebbüsleri”) olarak tanımlanmıştır.
Teknoloji Teşebbüslerinin Ne Yapması Gerekiyor?
Bu doğrultuda, 04.05.2022 tarihinden itibaren Tebliğ kapsamına girecek koşulları taşıyan Teknoloji Teşebbüslerine ilişkin birleşme ve devralmaların hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Kurul’dan izin alınması gerekecektir.
İlgili tarih itibari ile finansal teknoloji teşebbüsleri ve diğer Teknoloji Teşebbüsleri tarafından izin alınmaksızın birleşme ve devralma işlemlerini gerçekleştirmesi halinde ilgili işlemler hukuken geçerli sayılmayacağı gibi, teşebbüslere idari para cezası uygulanacaktır.
2021 yılı Aralık ayında 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’un (“6493 sayılı Kanun”) ikincil düzenlemelerinde meydana gelen teminat, sermaye, öz kaynak yükümlülüklerindeki yüksek isterler açık bankacılık, ödeme ve elektronik para kuruluşları bakımından birleşme ve devralma süreçlerini gündeme getirmiştir.
Bu bağlamda 04 Mayıs 2022 itibari ile Tebliğ kapsamına alınacak açık bankacılık, ödeme ve elektronik para kuruluşları olası birleşme ve devralma süreçlerinde Kurum’a bildirim sürecini de işletmekle yükümlü hale gelecektir.
Birleşme ve Devralma İşlemleri Bakımından Bildirime Esas Alınan Güncel Ciro Eşikleri
Türkiye coğrafi pazarında faaliyet gösteren veya ar-ge faaliyeti olan veya Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan Teknoloji Teşebbüsleri haricindeki teşebbüslerine ilişkin birleşme ve devralma işlemlerinde aşağıdaki hallerde söz konusu işlemin hukuki geçerlilik kazanması için Kurul’dan izin alınması gerekmektedir.
Kurum tarafından yeni kurulan ve gelişmekte olan teşebbüslerin devralınması noktasındaki endişeleri gidermek amacıyla, Türkiye coğrafi pazarında faaliyet gösteren veya ar-ge faaliyeti olan veya Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan Teknoloji Teşebbüslerinin devralınmasına ilişkin işlemlere özgü ilave bildirim yükümlülüğü getirildiği belirtilmiş ve bu işlemlerde 04.05.2022 tarihi itibari ile
- “İşlem taraflarının Türkiye ciroları toplamı 750.000.000,- TL (yediyüzellimilyonTürkLirası) üzeri olması” VEYA
- “Devralma işlemlerinde diğer işlem taraflarından en az birinin dünya cirosunun 3.000.000.000,-TL (üçmilyarTürkLirası) üzeri olması”
halinde söz konusu işlemin hukuki geçerlilik kazanması için Kurul’dan izin alınması gerekmektedir.
Bir diğer deyişle Kurum, belirtilen nitelikteki Teknoloji Teşebbüslerinin devralınmasına ilişkin işlemlerde
- “İşlem taraflarından en az ikisinin Türkiye cirolarının ayrı ayrı 250.000.000, -TL üzeri olması” ve
- “Devralma işlemlerinde devre konu varlık ya da faaliyetin, birleşme işlemlerinde ise işlem taraflarından en az birinin Türkiye cirosunun 250.000.000, -TL üzeri olması”
eşiklerini aramamıştır. Kurumun bu yaklaşımdaki amacının özellikle Teknoloji Teşebbüsleri tanımına giren sektörlerdeki Öldürücü Devralmaları yakalamak olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Teşebbüsler ve Teknoloji Teşebbüsleri tarafından izin alınması gereken hallerde Kurul tarafından açık veya örtülü bir karar verilmedikçe birleşme ve devralma işlemi hukuken geçerlilik kazanmayacaktır.
Birleşme ve Devralma İşlemleri Bakımından Bildirimin Elektronik Formatta Yapılması
Kurum, birleşme ve devralmaların bildirim süreçlerinde kullanılan yazılı form ve kapsamlı eklerinin yarattığı kırtasiye yükünün önemli ölçüde azaltılması ve izin sürecinin teşebbüsler bakımından kısaltılması amacıyla Tebliğ’de, birleşme ve devralmaların bildirim e-Devlet üzerinden gerçekleştirilebileceğin ilişkin düzenleme gerçekleştirilmiştir.
Kurum, Açıklama’da yakın gelecekte birleşme ve devralmaların bildirim süreçlerindeki formların tamamının ve bildirimlerde tespit edilen ve Kurumca talep edilen eksik bilgilerin elektronik olarak tamamlanması ve doldurularak iletilmesine olanak sağlanacağını belirtmiştir.
Geçtiğimiz Yıllarda Gerçekleşen SIEC Testi Değişikliği İle Uyum
Bunun yanı sıra, Kurul’un hangi hallerde birleşme ve devralama (“Yoğunlaşma”) işlemlerine izin vermeyeceğine ilişkin geçtiğimiz yıllarda gerçekleşen “hakim durum testi yerine etkin rekabetin önemli ölçüde engellenmesi (SIEC) testi yapılması” rejimine geçiş ile uyum için de Tebliğ’de gerekli değişikliklerin yapıldığı görülmektedir.
Buna göre, 2010/4 Tebliğ’de yer alan “Tek başına ya da birlikte hakim durum yaratmaya veya hakim durumunu daha da güçlendirmeye yönelik olarak” ifadesi Tebliğ’de yapılan değişiklik ile “başta hâkim durum yaratılması yada mevcut bir hâkim durumun güçlendirilmesi olmak üzere ülkenin bütününde yahut bir kısmında etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuran birleşme veya devralmalara izin verilmez.” olarak değiştirilmiştir.
Bu kapsamda, Rekabet Kurulu, Teknoloji Teşebbüslerinin yer aldığı pazarlar açısından hakim durum yaratmayan veya mevcut hakim durumu güçlenmesine neden olmayan bir Yoğunlaşma işlemine de, etkin rekabeti önemli ölçüde azaltması gerekçesiyle izin vermeme yetkisini haiz olmuştur.
Genel Değerlendirme
Son dönemde, başta finansal teknoloji, yazılım ve oyun yazılımı şirketleri olmak üzere dijital pazarlardaki birçok şirketin kritik devralmalara konu olduğuna tanıklık ettik ve yakın gelecekte bunlara yenilerinin eklenmesi beklenmektedir.
Rekabet Kurumu’nun Tebliğ’deki değişiklikleri bir bütün içerisinde okunduğunda Kurul’un bundan böyle dijital pazarlardaki Yoğunlaşmalar üzerinde daha sıkı bir takip içerisinde olacağını söylemek mümkündür.
Bilindiği üzere dijital pazarlardaki girişimlerin devralınmasındaki değerlemeler girişimlerin mevcut cirolarından öte, devralmaya konu girişimin gelecekte sahip olabileceği potansiyel üzerinden yapılmaktadır. Rekabet Kurumu’nun Teknoloji Teşebbüsleri açısından 250.000.000,-TL’lik eşik koşulunu aramamasının nedeninin de bu yaklaşım olduğunu ve bu sayede Öldürücü Devralmaları engellemek olduğunu söylemek mümkündür.
Günümüzde özellikle oyun yazılımı sektöründe kritik devralmalara konu olduğunu görüyor, ve finansal teknoloji sektöründe de -yakın zamanda 6493 sayılı Kanun kapsamındaki değişiklikler nedeniyle- önemli devralmaların gerçekleşmesini bekliyoruz. Bu bağlamda, bu iki dijital pazarın ilgili Tebliğ değişikliğinden etkileneceğini söyleyebiliriz.
Yazarlar: Eda Engin, Gökhan Yüksel, Yaşar K. Canpolat
Sorularınız olması halinde info@canpolatlegal.com adresinden iletişime geçebilirsiniz.
