IBM Global Research Leader olan ve Türkiye’ye de birçok kere gelmiş olan Paolo Sironi tarafından hazırlanan “2025 Global Outlook for Banking and Financial Markets: Elevate Banking Performance in the Age of AI” başlıklı Raporu okuma fırsatını buldum.

Raporun ana teması “Yapay zeka çağında hangi bankalar kazanacak ve kaybedecek?” Bölgesel farklılıkları, teknolojik yenilikleri ve ortaya çıkan eğilimleri inceleyen raporda, kurumların giderek karmaşıklaşan küresel pazarda uzun vadeli başarı elde etmek için ihtiyaç duyduğu stratejiler, veri odaklı sunulmakta.

Raporda birçok başlık olmakla birlikte, benim ilgimi daha çok bankalar için Yapay Zeka teknolojilerinin finansal performans, operasyonel verimlilik ve risk yönetimi üzerindeki etkisi gibi konuları çekti.

Yapay Zekanın bankacılıktaki rolünün tartışıldığı bölümde Yapay Zeka, artık operasyonel dönüşüm ve iş modellerinin yeniden yapılandırılması için temel unsur olarak nitelendirilmekte. Sektör için en önemli konulardan biri olan “Risk Yönetimi” konusunda ise yeni bir risk yönetimi anlayışının gerekli olduğu savunulurken, her bankacının aynı zamanda bir “Yapay Zeka Risk Yöneticisi” olması gerekliliği tartışılmakta. Üretken Yapay Zekanın henüz bankaların %10’un altında kalan bir kesmi tarafından kullanıldığı belirtilirken önümüzdeki dönemde bu rakamın artacağı belirtilmekte. Ancak Yapay Zekanın esas etkisinin AML, Kredi Skorlama, Müşteri Hizmetleri gibi birçok alanda Operasyonel Dönüşüme katkı sağlayacağı öngörülmekte.

Özellikle ülkemizdeki bankaları da ilgilendirebilecek Açık Bankacılık ve DORA (Digital Operational Resilience Act) gibi düzenlemelerin sektörün dayanıklılığı üzerindeki etkileri tartışılmakta.

Bankalar için sunulan “Stratejik Eylem Planları” içinde:
* Açık Bankacılık, Gömülü Finans ve YZ Destekli Danışmanlık hizmetlerinin genişletilerek iş modellerinin dijital dönüşüme uygun hale getirilmesi;
* Operasyonel Verimliliğin artırılması konusunda, maliyetlerin azaltılması ve hizmetlerin daha verimli hale getirilmesi amacıyla Yapay Zekanın kullanılması;
* Yapay zeka ile güvenlik ve düzenleyici uyumunun sağlanabilmesi için Risk Yönetimini Yapay Zeka ile yeniden şekillendirilmesi gerektiği;
* Çalışanların teknolojik ilerlemelerine uyum sağlamaları konusunda Yapay Zeka ve Dijital Çözümler konusunda Eğitim Programlarının sağlanması (bunun güzel örneklerini FinTech İstanbul Akademi’de görmek mümkün);
* Yapay Zekanın sadece operasyonel verimliliği değil, aynı zamanda iş modellerinin de dönüşümünü sağlayarak, bankacılığın yeniden tanımlanması konusunda yardımcı olacağı gibi konular ele alınmakta.

Raporda Yapay Zekanın, sadece operasyonları optimize etmekle kalmayarak, aynı zamanda yeni gelir modelleri yaratma konusunda kritik bir rol oynayacağı belirtilmekte ve bu sayede bankaların yenilikçi finansal hizmetleri artırarak rekabet avantajı sağlayabileceği ve sürdürülebilir büyümeyi destekleyebileceği de vurgulanmakta.

Buraya tıklayarak indirebilirsiniz.

Keyifli okumalar dilerim.

Prof. Dr. Selim Yazıcı
İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, İşletme Bölümü öğretim üyesidir. Ayrıca, Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü'nde, Sigortacılık Bölümü'nde 2009-2016 yılları arasında misafir öğretim üyesi olarak "E-Sigortacılık" dersini vermiştir. 2019 yılından beri misafir öğretim üyesi olarak Özyeğin Üniversitesi, Financial Engineering and Risk Management (FERM) Yüksek Lisans Programı'nda Financial Technologies dersini vermektedir. Teknolojiye ve teknolojinin yaratacağı fırsatlara inanmış bir akademisyen olarak, 2000'li yılların başında, teknolojideki değişimin finansal kuruluşların üretim, pazarlama, satış, dağıtım ve satış sonrası süreçlerinde yaratacağı etkileri ve e-ticaret olanaklarını değerlendiren araştırmalar yapmış ve sigortacılık sektörüne özel bir envanter oluşturmuştur. Bu çalışmaların sonuçlarını, ortak yazar olarak yer aldığı "Elektronik Sigortacılık" (2002) adlı kitabında yayınlamıştır. Daha sonra, finansal hizmetler dünyasındaki teknolojik değişimi ve müşterilerin dijitalleşmesini gözlemleyerek, özellikle bankacılık ve sigortacılık sektöründe dijital dönüşüme yönelik projeler geliştirmiştir. Teknolojinin finansal hizmetler sektöründe kullanımı ve çevik yapılar olan start-upların bu alandaki girişimcilik faaliyetlerini içeren FinTech ve InsurTech konuları ilgi alanını oluşturmaktadır. Girişimcilik, Finansal Teknolojiler, Dijital Sigortacılık, Proje Yönetimi, İş Sürekliliği Yönetimi, İşletme Yönetimi, Uluslararası İşletmecilik ve Örgütsel Davranış konularında dersler vermektedir. Finansal teknolojiler konusunda girişimcilerin ihtiyaç duyabileceği tüm alanları kapsayan ve ülkemizde ilk olarak FinTech İstanbul tarafından gerçekleştirilen "FinTech 101 Eğitim Programı"nın şekillenmesini sağlamıştır. Öğrenen Organizasyonlar (2001), Elektronik Sigortacılık (2002), E-Öğrenme (2004) ve İş Sürekliliği Yönetimi (2013) başlıklı yayınlanmış dört kitabı bulunmaktadır. TSEV ve TSPB'nin eğitmenlerinden olup bankalar ve sigorta şirketleri için çeşitli konularda eğitim programları düzenlemiştir.